بازهم در سایت برترین شیم به معرفی یکی دیگر از جاهای دیدنی اصفهان می رویم.
وقتی اسم اصفهان به گوشمان میخورد،ناخودآگاه تصویر میدان نقش جهان و بناهای باشکوه اطرافش در ذهن نقش میبندد. میان این شاهکارها،عمارت عالی قاپو جایگاه ویژهای دارد.ساختمانی که بیش از ۴۰۰ سال پیش ساخته شد اما هنوز هم با تمام عظمت خود،گردشگران ایرانی و خارجی را حیرتزده میکند.عالی قاپو نهتنها یک عمارت سلطنتی،بلکه نماد اقتدار،فرهنگ و هنر صفویان بود و بهعنوان دروازه ورود به کاخهای سلطنتی عمل میکرد.
وجهتسمیه عالی قاپو؛«درِ بلند» صفویان
نام این بنا ریشه در زبان ترکی دارد:«عالی» به معنای باشکوه و «قاپو» به معنای دروازه.ترکیب این دو،تصویری از «درِ بلند و باعظمت» به ما میدهد.این انتخاب بیدلیل نبود؛چراکه عالی قاپو همانند یک ورودی باشکوه،راه ورود به مجموعه سلطنتی پشت میدان نقش جهان بود.برخی پژوهشگران معتقدند که انتخاب این نام،نشانهای از قدرت سیاسی و عظمت حکومت صفوی نیز بوده است.
تاریخچه کاخ عالی قاپو؛از شاه عباس تا امروز
عمارت عالی قاپو در سالهای پایانی قرن دهم و آغاز قرن یازدهم هجری ساخته شد.شاه عباس اول که به توسعه اصفهان علاقه زیادی داشت،دستور ساخت این بنا را صادر کرد تا هم نماد اقتدار حکومتش باشد و هم محلی برای برگزاری مراسمهای مهم.
در طول حکومت جانشینان شاه عباس،تغییرات و توسعههای زیادی در کاخ ایجاد شد.شاه صفی و شاه عباس دوم بخشهای جدیدی مانند ایوان مرتفع و تالار موسیقی را به بنا افزودند.این بنا در دورههای بعد نیز کاربریهای مختلفی داشت و در طول تاریخ،شاهد حوادث فراوانی بوده است؛از جشنها و مهمانیهای باشکوه گرفته تا جنگها و تغییر حکومتها.
امروز عالی قاپو بهعنوان یک اثر ثبتشده در فهرست میراث جهانی یونسکو،یکی از اصلیترین جاذبههای گردشگری اصفهان به شمار میرود.
معماری شگفتانگیز عمارت عالی قاپو
تعداد طبقات و طراحی کلی
این بنا در شش طبقه ساخته شده و ارتفاع آن حدود ۴۸ متر است.نکته جالب این است که از بیرون،عالی قاپو سهطبقه به نظر میرسد،اما وقتی وارد میشوید،با یک ساختمان ششطبقه روبهرو میشوید.این طراحی هوشمندانه،یکی از ویژگیهای جالب معماری ایرانی است.
پلکان مارپیچی
دو راهپله مارپیچی در داخل بنا وجود دارد که طبقات مختلف را به هم متصل میکنند.این پلکانها باریک اما بسیار زیبا طراحی شدهاند و بالا رفتن از آنها تجربهای خاص برای هر گردشگر است.
ایوان مرتفع
ایوان بزرگ عالی قاپو با ۱۸ ستون چوبی،یکی از دیدنیترین بخشهای بناست.این ایوان مشرف به میدان نقش جهان است و در گذشته شاهان صفوی از همینجا به تماشای مسابقات چوگان،جشنهای مذهبی و مراسم رسمی مینشستند.
تالار موسیقی؛شاهکار صوتی صفویان
یکی از جذابترین بخشهای عالی قاپو،تالار موسیقی در طبقه آخر است.سقف و دیوارهای این تالار با گچبریهای ظریف و اشکال مختلفی مانند آلات موسیقی و ظروف تزئین شدهاند.این طراحی علاوه بر زیبایی،خاصیت آکوستیک دارد و باعث میشود صدا به بهترین شکل در فضا پخش شود.به همین دلیل،این تالار برای اجرای موسیقی و آوازهای سنتی بسیار مناسب بود.
تزئینات داخلی؛هنرنمایی رضا عباسی و دیگر استادان
نقاشیهای دیواری عالی قاپو از شاهکارهای هنری ایران به شمار میرود.بسیاری از این مینیاتورها توسط رضا عباسی،نقاش مشهور عصر صفوی،خلق شدهاند.نقوش گلوبته،پرندگان،شکارگاهها و طرحهای اسلیمی در جایجای بنا دیده میشود.
ترکیب این نقاشیها با گچبریهای سهبعدی،فضایی دلانگیز و باشکوه درون عمارت ایجاد کرده که هنوز هم با وجود گذر قرنها، چشم هر بینندهای را خیره میکند.
طبقات مختلف کاخ عالی قاپو
-
طبقه اول:ورودی و دروازه اصلی.
-
طبقه دوم و سوم:اتاقهایی برای ملاقاتها و امور اداری دربار.
-
طبقه چهارم:سالنهای بزرگ برای پذیرایی از مهمانان و سفیران خارجی.
-
طبقه پنجم:ایوان باشکوه با ستونهای چوبی.
-
طبقه ششم:تالار موسیقی یا اتاق صوت.
هر طبقه کاربری خاص خود را داشت و به همین دلیل،عالی قاپو یک کاخ چندمنظوره به شمار میرفت.
جایگاه عالی قاپو در میدان نقش جهان
عالی قاپو درست در ضلع غربی میدان نقش جهان قرار دارد.این موقعیت مکانی باعث میشود که از ایوان کاخ بتوانید سه بنای دیگر میدان یعنی مسجد شیخ لطفالله،مسجد امام و سردر قیصریه را ببینید.همین چشمانداز زیبا،یکی از دلایل محبوبیت این مکان برای گردشگران است.
دیدنیهای اطراف عمارت عالی قاپو
اگر برای بازدید به عالی قاپو رفتید،میتوانید از جاذبههای اطراف هم دیدن کنید:
-
مسجد امام در ضلع جنوبی میدان
-
مسجد شیخ لطفالله در ضلع شرقی
-
بازار قیصریه در شمال میدان
-
حمام شیخ بهایی و مدارس تاریخی در نزدیکی میدان
تجربه بازدید از عالی قاپو؛آنچه باید بدانید
-
مدت زمان بازدید:حدود ۱ تا ۲ ساعت برای دیدن همه بخشها کافی است.
-
بهترین زمان بازدید:صبحهای خنک یا عصرهای بهاری و پاییزی.
-
لباس و کفش مناسب:به دلیل وجود پلههای مارپیچی،بهتر است کفش راحت بپوشید.
-
عکاسی:داخل کاخ میتوانید از تزئینات و فضاها عکاسی کنید،اما بهتر است بدون فلاش باشد تا به آثار تاریخی آسیب نرسد.
ساعت بازدید و قیمت بلیط عالی قاپو
ساعات بازدید معمولاً از ۹ صبح تا ۵ عصر است،اما بسته به فصل ممکن است کمی تغییر کند.
-
قیمت بلیط برای گردشگران داخلی:معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ هزار تومان.
-
قیمت بلیط برای گردشگران خارجی:بالاتر از نرخ داخلی،حدود ۱۰۰ هزار تومان یا بیشتر.
(توصیه میکنم قبل از بازدید،از طریق سایت میراث فرهنگی یا دفاتر گردشگری آخرین اطلاعات قیمت و ساعات بازدید را بررسی کنید.)
مسیر دسترسی به عمارت عالی قاپو
برای رسیدن به این بنا کافی است خودتان را به میدان نقش جهان برسانید.
-
اگر با اتوبوس یا تاکسی بیایید،ایستگاههای متعددی در اطراف میدان وجود دارد.
-
اگر با خودرو شخصی میآیید،میتوانید از پارکینگهای اطراف میدان استفاده کنید.
-
همچنین گردشگران پیادهروی از خیابان سپه تا میدان نقش جهان را یک تجربه دلانگیز میدانند.
نکات جالب درباره عالی قاپو
-
گفته میشود شاه عباس برای تحتتأثیر قرار دادن سفیران خارجی،آنها را به این کاخ دعوت میکرد تا شکوه صفویان را به رخ بکشد.
-
ستونهای ایوان در ابتدا ساده بودند،اما بعدها با آیینهکاری و نقوش زیبا تزئین شدند.
-
در برخی منابع آمده که موسیقیدانان در تالار صوت بهترین اجراهای خود را برای شاه انجام میدادند.
سخن پایانی
بازدید از عمارت عالی قاپو اصفهان سفری به دل تاریخ صفویان است.معماری منحصربهفرد،تزئینات چشمنواز،ایوان باشکوه و تالار موسیقی،همه و همه باعث میشوند این بنا یکی از فراموشنشدنیترین جاذبههای گردشگری ایران باشد.اگر به اصفهان سفر میکنید،حتماً بازدید از عالی قاپو را در اولویت قرار دهید؛چراکه تجربهای ناب از شکوه هنر ایرانی خواهید داشت.
