در شمال شهر زیبای شیراز و در جنوب دروازه قرآن،یکی از محبوبترین و پربازدیدترین جاذبههای این شهر قرار دارد؛آرامگاه حافظیه شیراز.هر ساله هزاران گردشگر ایرانی و خارجی با خرید بلیط هواپیما به شیراز سفر میکنند تا در فضای معنوی و شاعرانهی این مکان،لحظاتی آرام و دلانگیز را تجربه کنند.
طراحی این آرامگاه اثری از آندره گدار،معمار برجسته و هنرمند فرانسوی است که بیش از ۳۰ سال از عمر خود را در ایران گذراند و علاقهی خاصی به فرهنگ و تمدن ایرانی داشت.از جمله کارهای ماندگار او میتوان به ثبت سه محوطه تاریخی مهم با نامهای سلیمانتپه،زیرز و مازیر اشاره کرد.
ساخت و مرمت آرامگاه حافظیه در دورههای مختلف تاریخی انجام شده است؛از دوران صفویان گرفته تا زندیه.در دورهی کریمخان زند،سنگی از مرمر بر مزار حافظ قرار داده شد و بعدها در سال ۱۲۳۵ هجری قمری،بر فراز مزار،بنایی با گنبد و حوضی بزرگ در برابر آن ساخته شد.سالها بعد،در زمان حکومت قاجار،تغییراتی در این مجموعه انجام گرفت تا اینکه در سال ۱۳۱۶ به دستور شاه و با نظارت آندره گدار،شکل امروزی خود را پیدا کرد.
معماری و بخشهای مختلف آرامگاه حافظیه شیراز
آرامگاه حافظیه از بخشهای گوناگونی تشکیل شده که هرکدام مفهومی نمادین در خود دارد.طراحی دقیق و فلسفی این بنا، تلفیقی از هنر،عرفان و طبیعت است.در ادامه با بخشهای اصلی این مجموعه آشنا میشویم.
حیاط جنوبی؛نماد مادیات و آغاز مسیر سلوک
ورودی اصلی مجموعه در بخش جنوبی قرار دارد.در دو سوی این ورودی،باغچههایی پرگل و استخرهایی بزرگ دیده میشود.این قسمت نمادی از دنیای مادی است و هرچه بازدیدکننده به سمت شمال،یعنی مزار حافظ،نزدیکتر میشود،گویی از دلبستگیهای دنیوی رها شده و به سیر و سلوک عرفانی گام میگذارد.
ایوان اصلی شامل ۹ پله است که یادآور ۹ آسمان عرفان اسلامی میباشد.بالا رفتن از پلهها نشانهی عروج روح و پایین آمدن از آنها تعظیمی در برابر خورشید،یعنی مزار حافظ،تلقی میشود.
آرامگاه مرکزی؛جایی که آسمان و زمین به هم میرسند
در میانهی مجموعه،گنبدی زیبا از جنس مس با ارتفاع ۱۰ متر بر فراز مزار حافظ قرار دارد.این گنبد یادآور کلاه درویشان ترک و نماد آسمان است.فضای داخلی گنبد با رنگهای عرفانی آراسته شده است؛فیروزهای به نشانهی بهشت،قهوهای به نشانهی خاک و سبز به نشانهی زندگی و آرامش.
در زیر گنبد،سنگ مزار حافظ از سطح زمین کمی بالاتر است و روی آن اشعاری از دیوان او با خطی زیبا حکاکی شده است؛جایی که عاشقان شعر فارسی گرد آن میچرخند و فال حافظ میگیرند.
رواق بیستستونه؛تلفیق تاریخ و شکوه
در بخش میانی مجموعه،رواقی باشکوه با ۲۰ ستون سنگی به چشم میخورد که بهدلیل وجود ۴ ستون قدیمیتر از دوران کریمخان زند،به آن رواق چهارستونه نیز گفته میشود زیر این رواق،آبانباری قرار دارد که حیاط را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم میکند.
در ضلع چپ این بخش،اتاقهایی وجود دارد که محل دفن شخصیتهای برجستهای مانند قوامالسلطنه (سیاستمدار معروف عصر قاجار و پهلوی) است.
محوطه شمالی؛نماد ملکوت و آرامش ابدی
در شمال مجموعه،مزار حافظ در میان حوضها و درختهای نارنج قرار گرفته است.بخش شمالی دارای هشت درب ورودی و خروجی است که نماد هشت در بهشت میباشد.همچنین،هشت ستون گنبد اصلی نیز اشاره به قرنی دارد که حافظ در آن زیسته است.
قدم زدن در میان این درختان نارنج،همراه با صدای آب و عطر گلها،حس آرامش وصفناپذیری به بازدیدکننده میدهد.
زمان و هزینه بازدید از آرامگاه حافظیه شیراز
برای بازدید از آرامگاه حافظیه شیراز معمولاً بین ۱ تا ۲ ساعت زمان نیاز است.بلیط ورودی این مجموعه با هزینهای مناسب در محل ورودی فروخته میشود.پیشنهاد میشود هنگام غروب آفتاب یا شب هنگام به این مکان سر بزنید تا زیر نور ملایم چراغها، فضای شاعرانه و روحبخش آن را تجربه کنید.
چطور به آرامگاه حافظیه برویم؟
اگر با پرواز تهران به شیراز یا هر شهر دیگری وارد شیراز شدهاید،راحتترین مسیر دسترسی به حافظیه استفاده از مترو ایستگاه زندیه است.پس از خروج از مترو،با اتوبوسهای مسیر پایانه شهید دستغیب – بلوار نارنجستان میتوانید خود را به ایستگاه حافظیه برسانید.تاکسیهای اینترنتی و خطی هم همیشه در دسترساند.
جاذبههای اطراف آرامگاه حافظیه شیراز
یکی از جذابیتهای این مکان،نزدیکی آن به دیگر جاهای دیدنی شیراز است:
باغ جهاننما:تنها ۹۵۰ متر تا حافظیه فاصله دارد.
موزه هفتتنان:حدود ۱ کیلومتر دورتر.
باغ عفیفآباد:با فاصله حدود ۸.۳ کیلومتر،از معروفترین باغهای شیراز است.
هتلهای نزدیک آرامگاه حافظیه شیراز
اگر قصد اقامت در نزدیکی حافظیه را دارید،هتلهای متعددی در اطراف آن وجود دارد:
هتل پرسپولیس شیراز
هتل پارک شیراز
هتل اطلس شیراز
هتل رویال شیراز
🌸 در پایان،اگر عاشق شعر،تاریخ و فضاهای معنوی هستید،بازدید از آرامگاه حافظیه شیراز را از دست ندهید.
برای دیدن سایر جاهای دیدنی شیراز
همراه برترین شیم
باشید تا با شگفتیهای شهر شعر و گل بیشتر آشنا شوید.
